SELENAY YAĞCI
Günümüzün sorunlarından olan trafiğe çare olmak isteyen girişimcilerin sayısı artıyor. En bilinen ve popüler örnek Uber'le başlayan furya çeşitlenerek devam ediyor. Araç çağırma uygulamalarının yanına yolculuk paylaşım uygulamaları, toplu taşıma takip uygulamaları da eklendi. Girişimciliğin yükselen trendlerinden biri olan ulaşım her geçen gün dijitalleşmeye devam ediyor ve ulaşım girişimlerine hergün bir yenisi daha ekleniyor. Bu hafta bu ulaşım trendine göz atıyoruz.
İnovatif motosiklet alternatifi
Mobil araç çağırma hizmetinde rekabet sürerken, bu sürece bir de yoğun trafiğin olduğu ülkelerde motosiklet yarışı katıldı. Uber, motosiklet hizmetini önce Tayland'da denediğini duyurunca Hindistan’daki rakibi Ola, motosiklet seçeneğini tanıttı. Ardından Uber, motosiklet seçeneğini Hindistan'a getirdi. Bunların yanında Tayland’lı Grabtaxi’nin GrabBike adında bir servisi var. Endonezya’da Go-Jek adlı girişim de motosikletli hizmet veriyor. Türkiye'de ise önce yerli Scotty pazara girdi. Şimdi yanına yine yerli Taximono eklendi. Kullanıcılarının bireysel motosiklet sürücüleri ile yolculuklarını paylaşmalarına ve daha hızlı ulaşmalarına olanak tanıyan motor çağırma uygulaması Scotty, ilk 4 ayında 100 bin kişiye ulaştı. İstanbul'da en çok Beşiktaş, Levent ve Kadıköy gibi semtlerden talep alan Scotty, birkaç ay önce de İzmir ve Bursa'da faaliyete başladı. Rakibi Taximono ise 100 aracıyla henüz çok genç bir girişim.
Toplu taşıma yükseliyor
Toplu taşımayla şehir içi ulaşımı kolaylaştırmayı hedefl eyen girişimler de yükseliyor. Bu girişimler, mobil uygulamalarıyla toplu taşıma kullanmak isteyenlere alternatif rehberlik yapıyor. İstanbul'da, Trafi ve Moovit ve Citymapper gibi yurtdışı merkezli toplu taşıma uygulamalarına, yerli rakip olarak sadece otobüsleri gösteren İETT'in uygulaması Mobiett vardı. Ancak geçen yıl LineBee, Türkiye'de yurtdışı merkezli uygulamaların elinde olan pazara gözünü dikti. Girişim, klasik toplu taşıma uygulamalarındaki gibi harita üzerinde seçtiğiniz noktalar veya duraklar arasında bir güzergah oluşturuyor. Alternatif ulaşım yollarının yanı sıra kullanılması gereken ulaşım araçları, seyahat süresi ve fiyat bilgisi de paylaşıyor. Bulunduğunuz noktaya yakın durakları da gösterebilen Linebee, otobüs, metro, tramvay, metrobüs ve vapur gibi toplu taşıma çözümlerinin bilgilerini barındırıyor.
Araç çağırmada rekabet kızışıyor
Akıllı telefonlar üzerinden VIP araç ve taksi çağırma hizmetleri arasında rekabet giderek artıyor. Mobil araç çağırma uygulamaları yayılmayı sürdürüyor. Bu uygulamalardan bir kısmı taksi benzeri sistemi işletirken, bir kısmı da VIP araç hizmeti sunuyordu. Rekabetin kızışmasıyla birlikte hem taksi hem de VIP araç hizmetini birlikte sunmaya başlayan servisler oldu. Uber, Lyft ve Careem gibi yabancı şirketler Türkiye’ye girerken, YOLO ve Olev gibi yerli girişimler de kendini gösterdi. Olev ve YOLO, yasal zemin sunarak rakiplerinden ayrışırken, aldığı yatırımlarla adlarından söz ettirdi. Şimdiye kadar 6 milyon yolculuk sınırını aşan yerli Bitaksi ise taksileri mobil uygulamanın içine taşıyan alternatif bir uygulama olarak hayata geçmişti. Bunların yanına yerli Progo, Gel-Git gibi planlı araç çağırma uygulamaları eklendi. Bu yeni alternatifl erde yolculukları en az 6 saat önceden planlıyorsunuz.
Servisler dönüşüyor
Araç paylaşım uygulamalarında ise çeşitlilik daha çok artıyor. Öncelikle şehirlerarası yolculuk paylaşım uygulamalarıyla genişleyen pazar, şimdilerde şehir içinde işe giderken araç paylaşımı uygulamalarına yöneldi. Yolculuk paylaşımı uygulamalarından en bilineni Almanya merkezli Blablacar geçen yıllarda güçlü yerli rakipleri, Yolyola ve Volt sebebiyle Türkiye'den çıktı. Yolyola yoluna devam ederken Volt iş yapış modelini değiştirerek, artık üye şirketlere paylaşımlı servis hizmeti sunuyor. Kişiye özel personel servisi uygulamaları diyebileceğimiz bu alandaki yerli rakiplerin sayısı hergün artıyor. Ring Servis, BiSerwis gibi girişimler, İstanbul'daki personel servislerinin doluluk oranlarının yüzde 9 olmasından yola çıkıp, servisleri doldurarak İstanbul trafiğindeki araç sayısını azaltmayı hedefl iyor. Bunların yanı sıra İşe-Gel uygulaması da işine arabayla giden kullanıcıların boş koltuklarını paylaşmasına imkan sağlıyor.
